روشن است بررسی یک ساز و ارزیابی آن به عنوان یک ساز خوب، متوسط یا بد منوط به بررسی عوامل فوق می باشد.
نکته قابل توجه اینکه این سه عامل “بطور کامل” مستقل از یکدیگر نیستند
و نمی توان آنها را کاملا جدا ارزیابی کرد
بطوریکه مثلا از ویژگی های سنتور خوب این است که
بطور حتم از موادی با کیفیت متوسط به بالا، ساخته شده
و برای بدست آوردن کیفیت صدا حتما به ظاهر آن توجه شده است.
اگر عامل دیگری بخواهیم به ویژگی های سنتور خوب اضافه کنیم، مسئله ی قیمت ساز می باشد
که در این صورت با در نظر گرفتن چهار عامل فوق،
مشخصات سنتور خوب در واقع سازی است که تناسبی بین سه مورد اول با قیمت آن بر قرار باشد
(به شرطی که ساز در پایین ترین درجه ی کیفی نباشد.)
در اینکه یک هنرجوی تازه کار سازی با چه کیفیتی را خواهان است می توان به یک ساز، نام ساز “ایده ال” را داد
یعنی سازی که قیمت آن با کیفیتش تناسب داشته باشد،
که البته این امر برای اکثر خریداران ساز بسیار حائز اهمیت است،
و هر چقدر یک هنرجو برای خرید ساز بخواهد بیشتر هزینه کند این موضوع حساس تر نیز می شود.
گوشی های سنتور خوب
بخش مهم دیگر سنتور گوشی های آن است.
گوشی ها باید منظم و در یک راستا متصل شوند تا کوک را بهتر نگهدارند.
شکل گوشی ها در محلی که در کلاف فرو می رود، یک مخروط ناقص است تا بهتر کوک نگه داشته شود.
سوراخی که در روی کلاف برای گوشی ایجاد می شود باید کاملا هم اندازه و هم شکل گوشی باشد.
یعنی گوشی باید حرکت راحتی در سوراخ داشته باشد،
نه آنچنان تنگ که به سختی بپیچد (که گاهی باعث ترک خوردن اطراف سوراخ می شود)
نه آن چنان گشاد که گوشی لق شود. خود گوشی ها فلزی (فولادی) هستند.
باید دقت کرد چون این گوشی ها با تراشکاری شکل می گیرند معمولا جای تیغه دستگاه تراشکاری روی قسمتی که وارد سوراخ می شود می ماند.
این زائده های میکرونی گاهی روی چوب کلاف و داخل سوراخ آن شیار می اندازند که این اتفاق باعث می شود هنگام کوک کردن گوشی به اصطلاح رد کند.
آموزشگاه سنتور در تهران
اگر به این مشکل برخوردید برای رفع آن اول سیم را شل کنید
و گوشی را در جای خود چند بار به چپ و راست بپیچانید تا روان گردد.
اگر نشد گوشی را باز کنید و کمی پودر بچه به آن بزنید و در جای خود قرار داده و چند بار به چپ و راست بچرخانید تا روان شود.
اگر بازهم نشد گوشی را درآورده و با سمباده نرم (سمباده 1000) سطح آن را پرداخت کنید.
دقت کنید اینکار را به نحوی انجام دهید که تغییری در قطر آن به وجود نیاد. یعنی براده برداری نکنید، فقط سطح گوشی را صیقل دهید.
بعد از انجام با زدن پودر بچه گوشی را درجای خود قرار دهید.
اگر این بار هم نشد سوراخ کلاف احتیاج به برغو خوردن دارد. ساز را به سازنده اش بدهید تا ترمیمش کند.
البته اگر ساز مرتب درحال استفاده و کوک شدن باشد این معضل را نخواهد داشت. به شکل ها نگاه کنید:
ویژگی های سنتور خوب
از دیگر بخش های سنتور کلاف های سنتور است.
کلافها ضخامتی حدود 16 – 17 میلیمتر دارند.
ارتفاع آنها (که همان ارتفاع سنتور باشد) حدود 6 سانتیمتر می باشد.
شاید بپرسید سوراخ روی کلاف جلو (و گاهی کلاف پشت) سنتور چیست؟
این سوراخ برای قرار دادن پل های رگلاژ سنتور است.
معمولا در داخل سنتور 4 پل (2تا چپ ، 2 تا راست) قرار میگیرد که صدای ساز را منظم می کند.
گاهی سازنده برای رسیدن به صدای مطلوب از پلهای دیگری در محل های متنوعی استفاده می کند.
به شکل زیر نگاه کنید:
