کوک سنتور یکی از مشکلات هنرآموزان این هنر سنتی است ،
و دلیل آن هم سیم های زیاد این ساز است که همیشه باعث میشود استاد و هنرجو زیاد علاقه ای به آموزش کوک سنتور در ابتدای آموزش نداشته باشند.
در هر صورت برای نواختن بهتر یادگیری کوک سنتور بسیار ضروری است .
معمولا معلمين طبق صلاح ديد به طور متوسط ماهی يك مرتبه سنتور هنرجو را کوک می كنند.
که البته حمل ساز به آموزشگاه موسیقی و برعکس باعث خالی شدن کوک خواهد شد.
مي دانيم بنا بر قابليت اين ساز مدت زمانی كه اين ساز كاملا کوک می ماند مدت کمی است و معمولا طی مدت دو ، سه يا چهار روز ۲۰ الی ۵۰ درصد کوک سنتور خالی می شود .
در نتیجه در طی این یک ماه هنرجو فقط چند روز با سنتور کوک شده تمرین میکند و باقی روزها سنتور وی ناکوک است.
پس اینکه گوش هنرجویان کلاس آموزش سنتور دیرتر از هنرجویان دیگر سازها پرورش پیدا میکند به همین دلیل است.
كم نيستند هنرجویان سنتوری كه بعد از گذشت ۵ ، ۶ ، يا ۷ سال هنوز قابليت کوک صحيح و دقیق سازِ خود را ندارند مگر عده ای قليل كه با پشتكار و علاقه سعی می كنند در همان سال های اوليه مشکل خود را با کوک ساز تا اندازه ای حل كنند.
در این مطلب اما نکات مربوط به کوک سنتور را به صورت تئوری به شما خواهیم آموخت.
شروع کوک سنتور در آموزشگاه موسیقی
1-سنتور را به حالت مایل بچرخانید بطوریکه گوشیهای سنتور درست مقابل دست راست شما قرار گیرند تا به آنها کاملاً مسلط باشید.
2-تیونر را روی میز قرار دهید بطوریکه صفحه ی آن مقابل دید شما باشد.
3-کلید کوک سنتور را در دست راست بگیرید.
4- دم مضراب را مطابق شکل، در دست چپ نگه دارید.
مثال 1: فرض کنید می خواهیم نت سل سیمهای سفید را کوک کنیم.
سیم اول نت سل را دنبال کنید تا گوشی مورد نظر را پیدا کنید
با استفاده از کلید کوک، سیم مربوطه را کمی شُل کنید.
این کار به این خاطر است که اگر سیم مورد نظر به عللی بالا رفته باشد شما آنرا دوباره پایین بیاورید و مطمئن شوید که برای کوک باید سیم را آهسته آهسته و به نرمی سفت کنید تا به نت اصلی برسید. این کار احتمال پاره شدن سیم را نیز کم میکند.
حال با استفاده از دم مضراب سیم اول نت سل را به صدا در آورید و به صفحه ی تیونر نگاه کنید.
حرف لاتین نت سل G می باشد اگر تیونر سل را نشان داد به مرحله ی چهارم بروید در غیر این صورت گوشی را کمی سفت کرده و دوباره سیم را به صدا درآورید و به تیونر نگاه کنید.
این عمل را آنقدر ادامه دهید تا به حرف G برسید.
در این مرحله عقربه تیونر را به سمت مرکز هدایت کنید تا عقربه روی عدد صفر قرار گیرد و چراغ سبز روشن گردد.
اگر عقربه پایین یا چپ بود گوشی را کمی سفت کنید و اگر عقربه بالا یا راست بود گوشی را کمی شل کنید تا حرف G با چراغ سبز حاصل گردد.
توصیه اینکه خیلی تلاش نکنید عقربه دقیقاً روی عدد صفر قرار بگیرد چون به دو دلیل این کار مشکلی است .
دلیل اول: این نوع دستگاه های تیونر خیلی دقیق نیستند.
دلیل دوم: صدایی که شما از سنتور ایجاد می کنید با اندکی صدای محیط به میکروفن تیونر می رسد.
بنابراین اگر عقربه در حدود عدد 5- تا 5+ قرار گیرد مطلوب است.
در واقع پیشنهاد می کنم شما به چراغ توجه کنید، اگر سبز شد کار تمام است و می توانید به سراغ سیم بعدی بروید.
حال سیم اول از سیمهای نت سل کوک شده. مابقی سیمهای نت سل را نیز به همین ترتیب عمل نمائید.
پیشنهاد میکنیم مقاله آموزش کوک سنتور در دستگاه های مختلف را نیز مطالعه فرمایید.
مثال 2: فرض کنید میخواهیم نت سی سیمهای سفید را کوک کنیم.
حرف لاتین نت سی B است.
اگر به کوک دستگاه شور دقت کنید خواهید دید که نت سی باید بمل باشد.
یعنی شما باید به دنبال حرف B با علامت بمل بگردید.
بدانید که نت سی بمل کمی پایین تر از نت سی بکار می باشد.
پس شما بعد از اینکه مثل سابق اول گوشی را کمی شل کردید وقتی به آهستگی گوشی را سفت می کنید و هر بار سیم را به صدا در می آورید ابتدا به نت سی با علامت بمل می رسید تا به نت سی بکار. بعد از آن به دنبال چراغ سبز باشید.
مثال 3: فرض کنید میخواهیم نت لا سیمهای سفید را کوک کنیم.
این نت کرن است، برای بدست آوردن آن شما اول به دنبال نت لا با علا مت بمل باشید .
هنگامی که نت لا بمل را کوک کردید برای گرفتن لا کرن لازم است عقربه را حدوداً بین اعداد 30+ تا 40+ قرار دهید.
پس در نتیجه دانستیم لا کرن کمی بالاتر از لا بمل است.
در حقیقت نتهای دارای علامت کرن همگی جایی کوک می شوند که اولاً علامت بمل برای آن نت بر روی صفحه ی تیونر نمایان است و ثانیاً عقربه روی اعداد 30+ تا 40+ قرار دارد و نتیجتاً چراغ قرمز را مشاهده خواهید نمود.
در پایان لازم به ذکر است که برای آموزش کامل باید به کلاس آموزش سنتور بروید و نزد معلم موسیقی آموزش ببینید.